Bindingsangst

Bindingsangst is wellicht een van de meest voorkomende factoren die het ons moeilijk maken om het avontuur van een nieuwe partnerrelatie opnieuw aan te durven. Zeer verscheiden fenomenen kunnen aan de grondslag liggen van dergelijke angst die onze relationele beslissingen kunnen beïnvloeden. Voor die angst zelf zijn we niet echt verantwoordelijk. Voor de manier waarop we ermee omgaan des te meer.
De mogelijke oorzaken van bindingsangst zijn legio. Gemeenschappelijk kenmerk van die oorzaken: negatieve ervaringen met eerdere relaties. Veel voorkomend is dat mensen wiens partner de relatie verbrak, zeker in een eerste fase nadien, zich niet opnieuw wensen te binden, om niet opnieuw die immense pijn te moeten voelen, verworpen te worden door dezelfde persoon die ooit uitdrukkelijk voor hen koos. Niemand wordt graag aan de kant gezet, en voor sommige mensen is dat nog pijnlijker dan voor anderen, zeker ook voor zij die de neiging vertonen zichzelf te verwerpen. Als de ander de relatie eenzijdig stopzet, kan je moeilijk anders dan jezelf een tijdje in vraag te stellen: ‘Wat scheelt er aan mij? Ben ik niet goed genoeg? Waarom doe hij/zij mij dit aan?’ Weinig mensen verdienen het om opzij gezet te worden. Voor velen lijkt het alsof de hemel op hun hoofd valt, de grond onder hun voeten wegzakt. Gelukkig komen de meeste mensen dergelijke schok te boven, al heeft het heel wat tijd nodig. Zes tot twaalf maanden later is er veelal voldoende herstel van zelfvertrouwen en zelfwaardegevoel om zich opnieuw te wagen aan een nieuw relationeel avontuur.
Ernstiger is de angst indien er sprake was van bedrog. Indien men niet alleen aan de kant werd gezet, maar ook nog eens verlaten werd om met iemand anders iets te beginnen, is de kwetsuur vaak nog pijnlijker. Velen wachten tot er zich nieuwe alternatieven voordoen alvorens knopen door te hakken in verband met de vorige relatie. Het vergt nu eenmaal moed om tijdelijk voor een soort van eenzaamheid te kiezen. Velen kunnen ook niet goed alleen zijn. Voor de achtergelaten partner bestaat nog meer de neiging om zich te vergelijken met anderen in het algemeen, en met de nieuwe partner van hun ex-partner in het bijzonder. ‘Wat heeft hij meer dan ik? Zij zal wel mooier zijn dan ik. Hij is wellicht beter in bed. Zij kan waarschijnlijk juist al die dingen bieden die ik niet kon geven.’ Zelftwijfel en egokrenking zijn nog meer het gevolg dan als er geen ander in het spel is.

Bindingsangst komt ook voor bij weduwen en weduwenaars. Zij werden niet zozeer aan de kant gezet, maar wel achtergelaten. Zij kennen de pijn van het rouwen. Iemand heel dierbaar werd geleidelijk of plots bij hen weggerukt, terwijl ze daar helemaal niet om gevraagd hadden. Uit pure zelfbescherming zullen ze er in veel gevallen trachten voor te zorgen dat dit hen niet opnieuw kan gebeuren. Liever geen nieuwe gehechtheid, om dergelijke pijn niet opnieuw te moeten voelen.

Tenslotte zijn er ook heel wat mensen die voldoende andere negatieve herinneringen overhouden aan eerdere relaties, dat ze er liever niet meer aan beginnen. ‘Ik val toch altijd op de verkeerde: mijn eerdere partners waren of te agressief, of te egoïstisch, of te uithuizig, of te lui, of te aseksueel, of te onbetrouwbaar, of ze droegen een combinatie van deze kenmerken met zich mee. Ik geloof er niet in dat een volgende partner anders kan zijn. Na verloop van tijd kunnen ze hun kleine kanten niet meer verstoppen…’
Vanuit dergelijke overwegingen kan je mensen begrijpen als ze het niet opnieuw willen proberen. Ze verdienen ook ieders respect. Toch blijft het zo dat angst zelden een goede raadgever blijft. Na een noodzakelijke rouw- of verwerkingsperiode krijgt de rationaliteit opnieuw zijn rechten. Want wat blijkt dan voor veel mensen te gelden? Dat tweezaamheid minder erg is dan eenzaamheid. Dat de meeste mensen overwegend betrouwbaar zijn, hoewel niet voor de volle honderd procent. Dat elk mens zijn kwaliteiten heeft. En dat er weinig mooiere ervaringen zijn dat te mogen liefhebben en je geliefd te mogen voelen. Ook een achtergelaten partner gaat vroeg of laat opnieuw geloven in een leven, als het moet zonder die specifieke vorige partner. Hoe fel je ook aan die persoon verknocht was, het leven blijft de moeite waard, eventueel met een andere partner. Dezelfde mensen die ooit beweerden absoluut niet zonder persoon x te kunnen, getuigen maanden later vaak dat ze iemand leerden kennen die veel beter meevalt dan diezelfde x.
Bindingsangst heeft vele mogelijke oorzaken, en verscheidene, vaak negatieve gevolgen. Het is eigen aan angsten dat ze leiden tot vermijdingsgedrag. Dit vermijdingsgedrag kent allerhande uitingsvormen: intimiteitsangst, relatieangst, verwerpingsangst… En ook voor deze angsten geldt: je overwint ze niet met vermijdingsgedrag, maar door je geleidelijk en gecontroleerd bloot te stellen aan de omstandigheden waarvoor je vreest. Relationeel vertaald: bindingsangst overwin je door je opnieuw te wagen aan een nieuwe toenadering tot mensen van vlees en bloed, met kwaliteiten en beperkingen, die betrouwbaar kunnen zijn. Toegegeven, iedere nieuwe relatie draagt de mogelijkheid van een einde met zich mee. Alleen is het alternatief niet verkieslijk: alleen blijven om niet meer te moeten lijden. Op die manier ontzeg je jezelf een heleboel potentieel geluk. Dat kan toch niet de bedoeling zijn.

This entry was posted in Andere. Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *