Kinderen in een gezin van oorsprong houdt een koppel samen, kinderen in een nieuw samengesteld gezin, drijven koppels uit elkaar. Niet te verwonderen dat maar de helft van de NSG slaagkans heeft. Liefde overwint dus niet altijd alles.
Zelfs al zijn papa en mama weer verliefd en willen voor de Liefde met de grote L gaan, de kinderen staan zelden te popelen om die nieuwe partner te leren kennen. In een nieuw samengesteld gezin, draait alles om veel tijd en veel geduld hebben.
Jos Willems, voorzitter van de vzw Een nieuw gezin, had dat al vaker gemerkt en schreef er uiteindelijk een boek over. Niet dat er nog niet genoeg boeken bestaan over nieuw samengestelde gezinnen, maar vaak zijn het boeken geschreven door vrouwen.. Wat ontbrak, was een toegankelijke en degelijk onderbouwde handleiding die helpt om een succes maken van een samengesteld gezin.
Bij een nieuw samengesteld gezin kan je niet starten met een kerngezin als rolvoorbeeld. De groeiende groep alternatieve gezinsstructuren heeft nood aan nieuwe voorbeelden, maar die ontbreken. Dat komt omdat de variatie zo groot is. Latrelaties met of zonder kinderen, stiefgezinnen met kinderen van de ex met of zonder eigen kinderen, met volwassen en kleine kinderen, verblijfsco-ouderschappen, weekendregelingen…
Willems zegt hierover: In een poging om het kerngezin te imiteren, nemen nogal wat stiefouders zonder veel nadenken een rol op die doorgaans leidt tot conflicten. Zo zijn beginnende stiefmoeders, vooral de groep zonder eigen kinderen, geneigd om onder druk van de partner, de eigen kinderwens, de omgeving of de maatschappij hun uiterste best te doen om het huishouden te managen en de kinderen van hun partner te bemoederen. Omdat dat nu eenmaal van een vrouw verwacht wordt, denken ze. Zo’n aanpak resulteert niet zelden in frustraties en conflicten.
In een nieuw samengesteld gezin begin je eigenlijk nooit opnieuw. Het draagt steeds een hele geschiedenis mee. Om een samengesteld gezin optimale kansen op slagen te geven, moeten de kinderen zich goed voelen in de nieuwe situatie. Kinderen staan hier absoluut centraal, of je wil of niet. Zelfs al ben je zelf niet kindgericht en niet van plan om je aan je stiefkinderen op te dringen (je wil enkel de vriend van hun moeder of de vriendin van de papa zijn), dan nog geven zij het ritme aan. Gezinnen waar een stiefkind zich tegen de stiefouder keert, worden snel onleefbaar.
Kinderen zijn nooit vragende partij voor de scheiding van hun ouders, laat staan voor een nieuwe “ouder”. Ze hebben tijd nodig om aan de nieuwe situatie te wennen. Een scheiding waarbij de exen elkaar met respect blijven behandelen omwille van de kinderen, geeft hun kroost de beste kans om zich toch nog optimaal te ontwikkelen. Daarentegen werkt een vechtscheiding altijd in het nadeel van de kinderen.
Wie (te) snel gaat samenwonen met een nieuwe partner met kinderen, neemt enorme risico’s. Ook wie de beste bedoelingen heeft, moet de kinderen de kans geven om te wennen aan de nieuwe partner. Overleg met de kinderen is absoluut nodig vooraleer de stap te zetten. De kans op mislukken is veel groter, ook als je smoorverliefd bent en rotsvast overtuigd het goede te doen. Toch doe je het beter niet. Een latrelatie blijkt vaak een betere start voor een samengesteld gezin. De tijd dat men apart woont, kunnen de kinderen aan de nieuwe partner wennen en hebben ze hun ouder ook voldoende voor zich alleen. Hoe lang zo’n latperiode moet duren, wordt grotendeels bepaald door de kinderen zelf.
Ondanks de roze wolk zijn gesprekken over de wijze van functioneren in een nieuw gezin echt noodzakelijk vooraleer de stap naar samenwonen te zetten. Is de stiefouder bereid een fundamentele rol te spelen in het gezin? Misschien zoekt de man een leuke vrouw die de zorgen voor en van zijn kinderen op zich neemt, zodat hij zich meer aan zijn carrière kan wijden? Beseft de vrouw dat de kinderen veel aandacht zullen opeisen en in verschillende omstandigheden op de eerste plaats zullen staan? Kan ze daarmee leven? Heeft hij begrip voor de kameraadschappelijke manier waarop zijn nieuwe partner met haar ex omgaat?
Willems is over de rol van de ex heel formeel: Hoe beter die is, hoe minder problemen er zijn met de kinderen en hoe groter de kans dat de nieuwe relatie slaagt. Voorwaarde is wel dat die omgang in het teken van de kinderen staat. Als de relatie tussen stiefouder en ex bij aanvang slecht is, heeft de stiefouder er belang bij om de plooien na verloop van tijd glad te strijken. Respect voor de moeder of vader van zijn/haar stiefkinderen komt de nieuwe relatie altijd ten goede.
Ook zegt Willems duidelijk dat je je als stiefouder moet aanpassen aan de regels van het eenoudergezin. Veranderingen kan je met mondjesmaat invoeren door bepaalde dingen zelf anders te doen. Als ‘nieuwkomer’ regels opleggen is om problemen vragen. Breng je zelf ook kinderen mee, dan is een mogelijke optie om voorlopig met 2 gezinnen onder 1 dak te leven: ieder met aparte regels. Het is de bedoeling om de regels mondjesmaat aan te passen en de regels verzoenbaar te maken voor iedereen.