Wiens verlangens moet je volgen?

Het leven is kiezen, dag in dag uit. En kiezen is delen (of verliezen). Meestal blijven de beslissingen de we dienen te nemen betrekkelijk onbelangrijk, maar soms doet het er echt wel toe. Gaat het om levensbelangrijke keuzes, zitten we met de complicatie dat het steeds om een vergelijking gaat met twee onbekenden. Je kan nu eenmaal niet in de toekomst kijken, en je kan ook geen twee varianten naast elkaar laten evolueren, om dan uit te maken dewelke de beste is.
De vraag blijft ook: op basis waarvan maken we keuzen. Rationeel gezien kan je je baseren op wat je belangrijk vindt in het leven. Dan komen we al gauw uit bij het begrip waarden. Waarden worden per definitie gedeeld met andere mensen, maar welke waarden je meer of minder gewicht geeft, is heel persoonlijk. De ene vindt rechtvaardigheid heel belangrijk, de ander vrijheid. De ene houdt van het gevoel gelijk behandeld te worden, de ander wil graag zichzelf ontplooien. Veel mensen vinden vriendschap belangrijk, anderen echter verkiezen een leven in harmonie met zichzelf boven veelvuldige sociale contacten. Een waarde die bij zo goed als iedereen zeer hoog in de hiërarchie staat is liefde. Wie vindt liefde nu niet belangrijk? Voor veel mensen geldt liefde als een van de belangrijkste richtsnoeren van hun handelen.
De waarde ‘Liefde’ kan je nog op heel verschillende wijzen inhoud geven. Het gaat dan om ‘geven om’, ‘je aangetrokken voelen tot’, ‘je leven delen met’, ‘plezier beleven met’, ‘je engageren voor’… Je kan het zo gek niet bedenken, of het wordt met liefde in verband gebracht. Eigen aan liefde is ook: ze wordt doorgaans meer in verband gebracht met gevoelens dan met verstand. Voor iemand voelen is voor veel mensen dan ook een noodzakelijke voorwaarde om met die persoon een relatie te starten. En als je veel voor iemand voelt, je bent verliefd, dan doe je ook graag ‘alles’ voor die persoon. En zo lang de verliefdheid duurt, kost dat niet eens zoveel moeite.
Die verliefdheid blijft echter niet eeuwig duren, jammer en tegelijk maar goed ook. Een blijvende verliefdheid zou onleefbaar zijn. Te vermoeiend, want je slaapt en eet niet veel, te inefficiënt ook, omdat je je niet kan concentreren op je werk en andere belangrijke taken en bezigheden.
Eens de fase van de prille verliefdheid voorbij is, wordt het belangrijk wiens wensen en verlangens je zult volgen: die van jezelf of die van je partner. In een ideale wereld zou je kunnen hopen op een wederzijdse onderschikking: je laat de wensen van de ander voorgaan, zoals je partner ook doet met jouw verwachtingen. Ook dat komt meer voor in de periode van verliefdheid dan erna.
De situatie trekt scheef als de ene meer aan zichzelf denkt, en de ander meer aan de partner. Dan wordt er goed voor de ene gezorgd, en blijft de ander vaak in de kou staan. Dat dit niet kan blijven duren, dat voelt ook het kleinste kind aan.
Als iedereen, ook in een partnerrelatie, voldoende aan zichzelf denkt, dan wordt er tenminste voor iedereen gezorgd. Een gezonde dosis aan zelfzorg is onontbeerlijk voor de persoon, en mooi meegenomen voor de relatie. Natuurlijk is het niet ideaal voor de relatie als die zelfzorg doorschiet naar regelrecht egoïsme. Maar mensen die oprecht voor zichzelf opkomen, bewijzen zowel zichzelf als de relatie een dienst. Waar ligt dan de grens tussen zelfzorg en egoïsme? Bij zelfzorg gaat het letterlijk over goed voor jezelf zorgen. Vragen naar wat je nodig hebt om tevreden te kunnen zijn: een minimum aan vrijheid, zelfbeschikkingsrecht, tijd voor jezelf, inspraak enz. Egoïsme is niet vragen, maar nemen, en niet alleen wat je nodig hebt om tevreden te kunnen zijn, maar meer dan dat, vaak ten koste van de partner en de relatie.
Wiens verlangens moet je dan beantwoorden, en wiens behoeften moet je bevredigen? Die van jezelf of die van je partner? Eigenlijk gaat het niet om een of-of-verhaal maar om een en-en-verhaal. Beider wensen, verlangens en behoeften zijn even belangrijk. Niet op elk moment van de relatie, maar over bredere periodes beschouwd. Een gezond evenwicht waarbij geen van beiden zich benadeeld hoeft te voelen. Daarvoor is goede communicatie nodig, waarbij beiden eerlijk voor hun verlangens en behoeften kunnen opkomen. Daarvoor is voldoende soepelheid nodig, waarbij beiden voldoende maar niet teveel water in hun wijn doen. Bij koppels die elkaars wensen laten voorgaan zal de sfeer van de relatie wellicht aangenamer zijn. Het is nu eenmaal plezanter om lief te zijn voor elkaar. Bij paren met een onevenwicht tussen beiden, als het gaat om het vervuld zien van de eigen wensen, zal diegene wiens verzuchtingen het minst beantwoord worden af en toe een duidelijk signaal moeten geven: ‘zo kan het echt niet verder’. Dergelijke onevenwichten mogen immers niet te lang blijven bestaan. Precies omdat ze een bedreiging vormen voor de relatie.
In het licht van ons westers ideaal van gelijkwaardigheid in de partnerrelatie blijven dergelijke evenwichten belangrijk, met inbegrip van de open communicatie als de weg daar naartoe.
Daarom blijft het belangrijk voor onszelf en onze noden op te komen. Daarom is ‘een beetje ruzie maken op tijd en stond’ te verkiezen boven ‘uit elkaar groeien’, de belangrijkste splijtzwam voor onze intieme relaties.

This entry was posted in Andere, assertief, communicatie, goede relatie, Relatie-advies, voorwaarden. Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *