Single Coach Blog

Zelfrespect is waarschijnlijk een van de allerbelangrijkste voorwaarden, zowel om een goede relatie te kunnen hebben, als om een leven te leiden dat werkelijk de moeite waard. Het lijkt voor velen vanzelfsprekend om het te hebben, maar dat is het voor vele anderen helemaal niet. Wat is het precies? Hoe komt het tot stand? Wat zijn de gevolgen als je er genoeg of te weinig van hebt? Op welke manier kan je het verhogen?

Zelfrespect hangt samen met zelfzekerheid en zelfvertrouwen. Het is de geringste vorm van zelfwaardering en zelfliefde, en een noodzakelijke voorwaarde om je kwetsbaar te kunnen opstellen. Aan de oorsprong van zelfrespect staat een basaal gevoel ‘er te mogen zijn’. Dat gevoel komt wellicht tot stand dankzij de liefde van velen voor ons als kind. Voor baby’s spelen moeders daarbij een cruciale rol, vaders natuurlijk ook, en onthaalmoeders, kinderverzorgsters, oma’s en opa’s… Hun onvoorwaardelijke liefde fundeert het gevoel zo waardevol te zijn dat respect op zijn plaats is. Op latere leeftijden spelen naast de vermelde figuren ook kleuteronderwijzers, leerkrachten, vrienden en vriendinnen, boers en zussen een rol bij het verhogen of verlagen van ons zelfrespect.
Op volwassen leeftijd ligt ons vermogen tot basisvertrouwen, zelfwaardering, zelfrespect voor een groot deel vast. Toch kan je er ook dan nog verschillende kanten mee op. Het is dus niet de bedoeling dat een ongelukkige jeugd ons noodzaakt om bij de pakken te blijven zitten en voor de rol van slachtoffer te blijven kiezen. Integendeel, ook met een aanzienlijk tekort aan liefde tijdens onze jeugd hoeven we ons niet de rest van ons leven ongelukkig te voelen. Ook al hebben we met heel wat pech te maken gehad, voor een deel heeft zelfrespect ook met ‘willen’ te maken. Precies omdat het onderwerp en het lijdend voorwerp een en dezelfde persoon zijn. Jezelf respecteren kan iedereen leren, vooral al doende. Door goed voor jezelf te zorgen en goed voor jezelf op te komen. Als iemand je iets vraagt, ga je bij jezelf na wat je werkelijk wil, in de plaats van relexmatig ‘ja’ te zeggen. Dat laatste doen we vaak om anderen ter wille te zijn, in de hoop daardoor meer betekenis te krijgen. Betekenis heb je echter van jezelf, om wie je bent, en niet om wat je doet, door je uit te sloven voor anderen.
Eens je doordesemd bent van het belang jezelf te respecteren komt er een trein in beweging. Aangezien je jezelf de toestemming geeft te zijn wie je bent, mag je ook fouten maken, je kwetsbaar opstellen. In de mate dat je jezelf aanvaardt, gaan ook anderen je makkelijker aanvaarden. Jezelf graag zien is inderdaad een voorwaarde om anderen te kunnen beminnen, en om toe te staan dat iemand anders je graag ziet.
Ook je dagelijkse leven gaat er anders uit zien. Je doet meer wat je werkelijk graag doet, waar je goed in bent, in de plaats van wat je denkt dat je hoort te doen. Het aangenamere ‘Willen’ komt in de plaats van het vervelende ‘moeten’. Een bevrijding voor jezelf, een opluchting voor je omgeving. Dat wordt duidelijk als je stilstaat bij de gevolgen van een gebrek aan zelfrespect of zelfvertrouwen. Als je twijfelt of je er wel mag zijn, en je vraagt je af wat je moet doen, ga je naar anderen kijken en wat zij willen, hunkerend naar bevestiging en waardering. Doe je daarbij jezelf geweld aan, dan vul je bovendien nog een emmer aan irritaties, die vroeg of laat vol geraakt. Eens dat het geval is volstaat de spreekwoordelijke druppel, voor de ene om tot geweld over te gaan, voor de ander om in een depressie te verzinken. In een eerste geval gaat het om personen die hun agressie bij voorkeur op de buitenwereld richten, vaak op een manier die sociaal niet getolereerd wordt. In het andere geval gaat het om mensen die geneigd zijn hun agressie binnen te houden, en tegen zichzelf te keren. Wat begon als een gedrag om waardering te krijgen, eindigt in een gebrek aan waardering, van zichzel, voor zichzelf.

Ook partnerrelaties varen wel bij zelfrespect van beiden. Is die er te weinig bij een of bij beiden, dan is het voortdurend miserie. Dan voel je je snel aangevallen, je gaat makkelijk in de verdediging, je durft je niet kwetsbaar op te stellen, je komt niet tot intimiteit. Een gemiste kans, voor beiden. Een veel voorkomende splijtzwam voor duurzame partnerrelaties is tegenwoordig het verlies van emotionele en erotische gevoelens voor de partner. Aan de basis daarvan ligt soms, misschien zelfs in veel gevallen, dat mensen over hun grenzen laten gaan, zich te weinig laten respecteren, een spreekwoordelijke emmer aan irritaties vullen, en op die manier vijandige gevoelens kweken.

Omgekeerd, indien je respect opbrengt voor jezelf als mens van vlees en bloed, met kwaliteiten en beperkingen, die veel goed doet, en ook fouten begaat, valt er beter met je te leven. Je kan je kwetsbaar opstellen, waardoor tedere intimiteit mogelijk wordt. Je kan gemakkelijker ‘sorry’ zeggen, waardoor je beter verder kunt samen. Als je daarenboven ook je partner kunt aanvaarden als iemand die respect verdient, waardevol ondanks of juist dankzij zijn / haar beperktheden, dan kom je al een heel eind ver.
Zou je graag tevreden zijn, over je leven en over je relaties? Zorg er dan eerst voor dat je respect opbrengt, zowel voor jezelf als voor de anderen. Succes daarmee!