Onverstoorbaar? Wat bedoelt ze daar mee… Ja, de titel zal niet meteen duidelijk zijn, hij is ontstaan na het lezen van ‘De theorie van het verliefde lichaam’ van Michel Onfrays. Het boek heeft me geholpen om een antwoord te zoeken op de vraag of, en zo ja, waarom holebi- en specifiek homorelaties nu zo anders zijn dan heterorelaties.
Die vraag kan op velerlei manieren beantwoord worden. Net zoals er een oneindige verzameling van verschillende hetero’s zijn, zijn er ontzettend veel verschillende mannen die houden van mannen. Dé homo bestaat met andere woorden niet. Dus als dé homo niet bestaat, bestaat dé homorelatie ook niet. Er zijn mannen die al heel hun leven bij dezelfde man trouw zijn gebleven en aan het andere eind van het spectrum heb je de mannen die elke dag voor het gloryhole staan of de darkroom inkruipen om op een snelle manier door eendert wie genomen te worden. En alhoewel sommige theorieën duidelijk maken dat mannen alléén maar uit zijn op seks, en dat tussen twee mannen dus topprioriteit nummer 1 moet zijn, is dat een misvatting. Relaties tussen twee mannen draaien niet alleen om seks, maar beginnen daar wel vaak mee.
Nu, algemeen genomen zijn mannen, of ze nu hetero- of homoseksueel zijn, meer op seks gericht dan vrouwen. En in een relatie van twee mannen heeft dat dus een dubbel effect. Het grote voordeel is dat onderzoek uitwijst dat mannen die houden van mannen in een langdurige relatie ook vaker en op latere leeftijd seks hebben dan in heterokoppels. In een langdurige relatie hebben mannen dan ook vaker seks met een derde dan vrouwen.
En algemeen genomen moet ook gezegd worden dat mannen vaker dan vrouwen op zoek gaan naar betalende of anonieme seks. Voor hetero’s is er een waaier aan sekswerkers achter ramen, in bars, sauna’s, escortes, straattippelaars,… Voor homo’s is die waaier minstens even breed. Ook hier vinden we sekswerkers die uitsluitend homoseksuele contacten aangaan, is er porno met hopen en zijn de straathoeken in Antwerpen gekend waar je een loverboy voor een nacht kan oppikken. Maar daarnaast is er een hele internetstructuur opgebouwd waar mannen elkaar kunnen contacteren om vrijwillig anonieme seks te hebben. Ook ontmoetingsplaatsen zijn gekend waar je naartoe kan om gratis seks te hebben op een anonieme manier. En dan nog maar te zwijgen over de bekende parkeerterreinen. En dat breed aanbod zou er niet zijn zonder de vraag ernaar.
Je kan dus op zijn minst stellen dat voor de meeste homo’s seks een belangrijk deel van hun relatie is. Maar het feit dat homo’s vaak langdurige en stabiele relaties hebben, bewijst dat het hen niet alleen om seks draait, maar ook om intimiteit, vertrouwen en liefde, zeker naarmate hun relatie langer duurt. Alleen gaan zij vaak op een andere manier om met het invullen van het begrip relatie. Zij ontkoppelen vaker liefde en seks. Geen slecht idee volgens filosoof Michel Onfrays.
De mensen leven in een constante spanning tussen enerzijds een diep verlangen naar geborgenheid en intimiteit en aan de andere kant het verlangen nar zelfrealisatie. Het antwoord hierop noemt hij de ataractische relatie. Het komt van het Griekse woord ataraxie en betekend onverstoorbaarheid of gemoedsrust. Volgens Onfrays kunnen we perfect onze nood aan intimiteit en onze drive naar zelfrealisaaie aan elkaar binden wanneer we afstappen van de ideeën over het samenvallen van liefde en seks, van onze ideeën over genderafhankelijke verwachtingen en over rolpatronen op het vlak van relaties. Volgens hem doodt een monogame relatie de passie en de passie een monogame relatie.
Homorelaties zijn eigenlijk een voorbeeld van wat een onverstoorbare relatie volgens hem zou moeten zijn. Ongeveer de helft van de langdurige relaties bij homo’s zijn open relaties. Zij koppelen liefde en seks dus zeker niet samen. En de meeste zitten niet in een man/vrouw rol, maar hebben een relatie die gebaseerd is op gelijkheid in taken en patroonverdeling.
Mensen die zich binden in een huwelijk, daar gelooft hij niet in. Het leidt volgens hem alleen toch overspel, huichelarij of uren op de canapé bij de psycholoog. Anderzijds zal de geïndividualiseerde maatschappij waar zelfverwezenlijking voorop gesteld wordt, leiden tot eenzame en uitgeholde personen, met drugs, drank en antidepressiva als soelaas. Daarom is zijn antwoord de atactische relatie. Waar beide elkaar kunnen vinden.
Mooi in theorie, maar in de praktijk blijven mensen kampen met angst, jaloezie, bezitterigheid en wantrouwen. Om hier aan tegemoet te komen is het noodzakelijk om als koppel een contract af te sluiten waarin duidelijk gemaakt wordt binnen welke lijnen de twee individuen anderen kunnen ontmoeten en hun passie kunnen delen, zonder inbreuk te doen aan de relatie en de geborgenheid ervan.
Waar het volgens mij op neer komt is dat je als koppel zelf vooraf goede afspraken moet maken over hoe je omgaat met seksualiteit, met intimiteit, met geheimen, met vriendschappen, met internetgebruik, met…. en dat op een heel eerlijke en oprechte manier. Met respect voor de andere en met respect voor je eigen grenzen. Klopt als een bus, alleen merken we in de praktijk dat het helemaal niet gedaan wordt. Mensen verwachten trouw van hun partner en worden soms zelf overmeesterd door een passioneel moment met iemand anders dan hun levenspartner. Relaties blijven een oneindige balancering vragen tussen verbondenheid en zelfontplooiing, ook bij mannen die houden van mannen.