Angst, de grote vijand van een echte verbinding

Als  singlecoach bij Parship krijgen we heel wat verhalen te horen van singles. En soms zijn dat droeve verhalen over het mislukken van een relatie. Die droefheid is dan overladen met een laag woede en teleurstelling. Wanneer we naar al deze verhalen kijken en op zoek gaan naar de de diepere laag van alle kleine details waar mensen in blijven hangen, komt angst vaak als de allessturende motor naar boven. Ze durven niet alleen op stap te gaan uit angst voor een negatieve reactie van hun omgeving, ze durven niet van job veranderen (ookal zitten ze met een burn-out) want ze gaan geen werk meer kunnen vinden, ze durven niet vertellen aan hun partner wat ze eigenlijk echt verwachten want die wel eens nee kunnen zeggen, ze durven niet zeggen wat ze echt denken van hun vrienden, want die zouden hen kunnen laten vallen.

Angst om alleen te zijn, angst om niet goed genoeg te zijn voor de anderen, angst om een negatieve mening, angst om er niet meer bij te mogen horen, angst om niet bescheiden genoeg bevonden te worden, angst om niet in het rijtje te passen,…

Een angst die je bij singles wel vaker ziet, is de angst voor de verbintenis. En de term bindingsangst, die wordt soms echt wel te snel gebruikt. Sommige mensen hebben terecht angst om zich te binden aan iemand. Zeker wanneer van die persoon effectief blijkt dat hij of zij niet te vertrouwen is: omdat die al vaker vorige partners bedroog, omdat die zo vaak liegt, omdat die te opdringerig is, omdat die de ene moment aan je deur staat en vervolgens twee dagen de telefoon niet opneemt, omdat die dingen uit zijn/haar verleden achterhoudt, omdat… En dat je dan angstig bent om je te binden aan die persoon, dat is alleen maar normaal.

Met bindingsangst wordt eerder een irreële angst bedoeld, een angst die op niets gestoeld is. Volgens sommige psychologen kan je bindingsangst indelen in drie soorten: een algemene bindingsangst, een bindingsangst aan een bepaald persoon of een angst om zich te verliezen in de liefde.

Als we kijken naar mensen met een algemene bindingsangst, dan bedoelen we de singles die schrik hebben voor het zich verbinden an zich. Ze hebben schrik om hun vrijheid te verliezen. Wanneer je voor iemand kiest, kies je uiteindelijk duizenden andere singles niet, en daar kunnen ze niet mee om. Je verbinden met iemand houdt ook in dat je een zekere verantwoordelijkheid draagt: je wordt deels verantwoordelijk voor de relatie en ook voor de andere. Ook dat is voor mensen met bindingsangst, een erg schrikwekkend onderdeel van een relatie. Hierdoor zie je dat deze mensen letterlijk aan alles twijfelen, zo vermijden ze van zelf te kiezen en moeten ook de gevolgen van hun keuze niet dragen. Vaak zijn dit mensen met een enorm gebrek aan zelfvertrouwen. Ze durven zich niet binden, dat is een te grote stap. Wat opvalt is dat mensen met bindingsangst zich ook niet aan andere objecten binden die te veel verantwoordelijkheid vragen, zo zullen ze bijvoorbeeld geen huis kopen, maar een huren. Of je merkt dat je erg moeilijk met hen een afspraak kan maken. Zij lachen dat weg als je hen daar op attent maakt, door te zeggen dat ze gewoon erg spontaan willen zijn en gewoon liever even binnenspringen als verrassing. Maar dat is niet zo, ze willen gewoon geen keuze vooraf maken en alle opties open houden.

Bij mensen met bindingsangst aan een bepaalde persoon, valt het helemaal niet op dat ze bindingsangst hebben, integendeel. Het lijkt dat ze er helemaal voor gaan in het begin van de relatie. Deze mannen en vrouwen willen je vaak zien en horen, het is allemaal heel intens en het gaat heel snel. Maar dan slaan ze plots om en krijg je opeens te horen dat ze toch niet helemaal zeker zijn, dat er precies toch nog iets mist, dat ze het even wat trager aan willen doen, dat ze toch nog wat twijfelen….Die draai van 180° komt vaak op het moment dat ze zich iets meer moeten binden. Vaak valt het samen met de moment dat jouw vrienden je nieuwe partner mee beginnen uit vragen, wanneer een eerste ontmoeting met de familie gepland staat, wanneer een eerste gezamenlijke aankoop voor de deur staat, wanneer er sprake is van samen wonen of kinderen,… Ze blijven maar twijfelen en nemen geen verdere stappen. Je krijgt te horen dat ze je geen beloftes willen maken die ze misschien niet kunnen nakomen, maar eigenlijk zijn ze gewoon bang om gekwetst te worden. En de enige uitweg is dan weglopen. En dat gebeurt elke keer in elke relatie opnieuw.

En een derde groep van mensen is vooral angstig om zichzelf te verliezen in de relatie. Ze willen het zo graag, een echte relatie. Ze willen versmelten, een worden met de ander. En net omdat ze weten hoe ze zich kunnen verliezen en omdat ze weten hoe pijnlijk het is als die relatie dan niet lukt, gaan ze de relatie niet aan of ze houden constant de partner op afstand. Want ze weten dat elke kleine afwijzing, elke kleine teleurstelling in de ander zijn of haar ogen, een regelrechte dolk door hun hart is.

Toch zijn er manieren om angsten te overwinnen. Je krijgt net je leven weer in handen als je de verantwoordelijkheid voor je daden opneemt en stopt met in die angstige slachtofferrol te staan. Ik las een interessant boek hier onlangs over van Susan Jeffers.  Zij geeft in  ‘Niet durven, toch doen’  zeven manieren om in je kracht te komen. Een boek dat zeker een aanrader is. Verwachte echter niet dat je angsten opeens zullen verdwijnen. Iets dat zich al zo hard in je leven heeft vastgezet, zal niet van dag op dag verdwijnen. Het is een lang proces, maar wel eentje waardoor je de rest van je leven angstloos verder kan. Want in een leven zonder angst, ligt plots de hele wereld open.

Posted in Andere | Leave a comment

Een match voorspellen?

Een match voorspellen, kan je dat? Heel wat gokkers zouden maar wat graag de resultaten van sportwedstrijden op voorhand kunnen inschatten, al was het maar omdat ze dan niet meer zouden hoeven te gaan werken ‘om den brode’. In dit geval gaat het natuurlijk om een ander soort match. Een studente vroeg me onlangs, naar aanleiding van een of ander tv-programma, ‘blind getrouwd’, of zoiets, of je het niet beter aan de wetenschap kunt overlaten om te bepalen wie met wie een relatie begint. Op die manier zou je de fase van de kennismaking en het daten eenvoudig kunnen overslaan.
Er zijn inderdaad een aantal op een wetenschappelijke manier verzamelde gegevens waarop je de kans op het welslagen van een relatie min of meer zou kunnen inschatten. Zo weten we al langer dat er statitisch gezien heel wat overeenkomsten zijn tussen partners, bijvoorbeeld op het vlak van waarden en normen, levensbeschouwng en religie, interesses en herkomst… Deze overeenkomsten hebben echter niet veel met aantrekkinjgskracht, dan wel met ontmoetingskans te maken. Je komt ‘soortgenoten’ op deze vlakken nu eenmaal veel vaker tegen dan tegenpolen. Niet alleen de ontmoetingskans is groter, maar waarschijnlijk ook de slaagkansen, eenvoudig omdat het vaak verschillen zijn die het samenleven moeilijk maken. Een persoon die een bepaalde richting uit wil met zijn of haar leven, kan nu eenmaal moeilijk samengaan met een persoon die een totaal andere richting uit wil. Zo zal het prottype van een ‘ontwikkelingshelper’ het bijvoorbeeld moeilijk kunnen blijven vinden met een persoon die ervan droomt een Porsche te bezitten, om maar meteen een karikatuur te schetsen. Gelijk lopende interesses en waarden enz. kunnen de kans op slagen dus wel degelijk verhogen, maar dat wil niet zeggen dat er garanties bestaan. Daarvoor zijn er te veel factoren die ook een invloed hebben op het al of niet slagen van een relatie. Er is de verliefdheid, de aantrekkingskracht, de manier waarop je met elkaar en met problemen omgaat… Het zijn ook niet enkel de goede relaties die blijven duren, zoals het ook niet alleen de slechte relaties zijn die beëindigd worden.
Uiterlijke kenmerken van mensen bepalen vaak of mensen verliefd kunnen worden op die persoon. Vermoed wordt nog steeds dat je bijvoorbeeld verliefd wordt op iemand omdat die persoon bepaalde aspecten toont die je herinneren aan bepaalde sleutelfiguren van vroeger: een ouder, een ontaalmoeder, een juf of meester, een broer of zus… Deze verliefdheid wordt in onze maatschappij wel vaak als noodzakelijk geacht om aan een relatie te beginnen. Ze blijkt echter niet voldoende om een relatie te doen slagen.
Karakters en persoonlijkheidskenmerken kunnen onderling ook meer of minder matchen. Daarbij wordt er vaak van uit gegaan dat spiegelbeelden elkaar kunnen aantrekken. Zo lijkt een kerel, vlot in de omgang, vaak wel aantrekkelijk voor een discreet en intoverte meid, of omgekeerd. Mensen die nogal dominant zijn zouden volgens dezelfde principes goed passen bij mensen die volgzaam en inschikkelijk zijn. Toch schuilt hier ook een gevaar in de match: parnters kunnen er ook voor zorgen dat ze elkaars onevenwichten of beperkingen juist versterken. Vaak lijkt het in het begin heel makkelijk, dat je partner op elke vraag ‘ja’ zegt, maar op de duur wordt dat wel vervelend, en ga je verlangen naar wat ‘weerwerk’.

Laten we het beter over aan psychologen en seksulogen om onze volgende partner te kiezen?
Toch maar beter niet. Wetenschappelijke modellen kunnen zeker helpen bij het selecteren van personen die we beter leren kennen, maar de ultieme ‘test’ zal nog altijd bestaan uit elkaar ontmoeten en ondervinden of men meer of minder bij elkaar past. Zoals je de pudding ook altijd best proeft om hem te beoordelen. Laat ons daarbij overigens realistisch blijven: ook met de beste match zal het welslagen van de relatie enige moeite vergen. Daarvoor zijn vele andere aspecten belangrijk: voldoende en goed communiceren, ergernissen bespreken, voor jezelf opkomen, weerbaarheid tegen mislukkingen, de partner zijn of haar kleinere kanten kunnen verdragen, samen leuke dingen doen, regelmatig blijven vrijen, flexibel zijn…

Is het dan niet paradoxaal dat er juist nu meer echtscheiding zijn, nu we veel vrijer zijn in het kiezen van onze partner? En dat er huwelijken zijn die toch slagen, ondanks de parners elkaar voor het huwelijk niet eens of nauwelijks kenden? Het hoge aantal echscheidngen heeft waarschijnlijk weinig te maken met de grotere vrijheid bij de partnerkeuze, maar met andere factoren: partners zijn gelijkwaardiger en onafhankelijker, mensen leven langer, het stigma op echtscheidingen is veel verminderd, de maatschappij zit complexer in mekaar…
Dat er dan toch huwelijken slagen zonder dat men elkaar op voorhand kende, heeft dan vooral te maken met een gelukkige match en een juiste omgang met elkaar.

Posted in Andere | Leave a comment